Η «Μαυροελιά» του Αρτεμισίου, αποδεδειγμένα υπεραιωνόβια, λόγω των φυσικών της διαστάσεων και της ηλικίας της (άνω των 2.500 ετών), σύμφωνα με την μελέτη του Καθηγητή ΑΠΘ Σωτηρίου Παναγιωτόπουλου, είναι το μνημείο της φύσης που συνδέεται άρρηκτα με την ιστορία του τόπου.
Τα εμβληματικά δέντρα στον αρχαίο ελαιώνα την περίοδο της Τουρκοκρατίας έγιναν
σημεία εκτέλεσης με τον απαγχονισμό ανυπότακτων κατοίκων των οικισμών της περιοχής.
Η λαϊκή παράδοση θέλει γύρω από την ελιά να θρηνούν οι μαυροφορεμένες μανάδες, γυναίκες ,
αδερφές των εκτελεσθέντων και για τον λόγο αυτό πήρε το όνομα ΜΑΥΡΟΕΛΙΑ ή ΕΛΙΑ ΜΑΥΡΟΜΑΝΤΗΛΑ.

Σύμφωνα με τον τοπικό θρύλο, στον λόφο του Παλαιοχωρίου μετά την δύση του ηλίου, ακούγονται κραυγές και θρήνοι, μεταφέροντας ως τις μέρες μας τις μνήμες από την μαρτυρική περίοδο της Τουρκοκρατίας.
Τοπωνύμια, όπως ΚΟΥΡΜΠΑΤΣΙ (βούρδουλας), ΠΡΕΤΟΡΙ (δικαστήριο),
ΚΡΕΜΑΛΑ, ΜΑΥΡΟΜΑΝΤΗΛΑ διατηρούν τη μνήμη της σκληρότητας των αγάδων
του Αρτεμισίου.